Psycholog, psychoterapeuta i psychiatra – do którego specjalisty się udać i z jakim problemem

10 lutego 2021

Psyche to po grecku dusza.

Psycholog, psychoterapeuta i psychiatra – trzy zawody, które zajmują się ludzką psychiką.

Do którego profesjonalisty się wybrać, gdy boli dusza? Do którego zwrócić się z lekkim osobistym problemem, a do kogo z poważnym? Kto może przepisać leki i wypisać zwolnienie? Kto pomoże w odkryciu drzemiącego potencjału psychicznego?

Coraz bardziej wzrasta samoświadomość szukania pomocy u profesjonalisty od psychiki, ale wciąż istnieją wątpliwości czym tak konkretnie zajmują się psycholog, psychoterapeuta i psychiatra.

W tym artykule wyjaśniam różnice pomiędzy zawodami specjalistów od ludzkiej psyche.

„Niespotkanie” Zuza Wiśniewska

Psycholog

Zakres wiedzy i kompetencji psychologa

W trakcie 5-letnich studiów magisterskich adepci uczą się jak jest skonstruowany ludzki mózg oraz psychika i jak funkcjonują. Psycholog wie co kieruje zachowaniem i emocjami człowieka oraz jak jednostka funkcjonuje w różnych grupach i w społeczeństwie. Psycholog zna podstawy psychiatrii, klasyfikacji zaburzeń psychicznych, jak i socjologii, filozofii czy statystyki.

Psycholog udziela pomocy psychologicznej, zajmuje się poradnictwem i doradztwem w wielu kwestiach życiowych. Psycholog potrafi przeprowadzić i zinterpretować testy psychologiczne oraz postawić diagnozę i opinię psychologiczną. Po dodatkowym przeszkoleniu psycholog może przeprowadzać interwencje kryzysowe.

Zakres wiedzy psychologicznej jest bardzo szeroki, dlatego też konkretne zainteresowania zawęża się do specjalizacji np. klinicznej, społecznej, międzykulturowej, sądowej, biznesu, sportu itp.

Z jakim problemem do psychologa

Zawód psychologa jest wszechstronny i można go potraktować jako „specjalistę od psychiki pierwszego kontaktu”. Psycholog wysłucha, postawi diagnozę i w razie potrzeby skieruje do innego specjalisty (np. psychoterapeuty lub psychiatry).

Psycholog zajmuje się pomocą, wsparciem i poradnictwem psychologicznym dla osób zdrowych psychicznie, ale które napotykają trudności utrudniające codzienne funkcjonowanie. Mogą to być problemy małżeńskie, z dziećmi, w pracy, w szkole oraz wszystko co jest związane z adaptacją do nowego środowiska  (przeprowadzka, adaptacja do nowego kraju i kultury; przechodzenie z jednej fazy życia do drugiej). Zmiany w zachowaniu i emocjach, tj.: kryzys psychiczny i załamania nastroju związane z różnymi konfliktami, chorobą czy stratą (apatia, stres).

Jedną z cennych umiejętności psychologa jest poznanie i rozwinięcie potencjału u osoby, która jest zainteresowana swoim samorozwojem i chce się siebie lepiej poznać. Może to być czysta chęć poznania lub poszukiwanie zmiany w życiu i pracy, aby odnaleźć swoje przeznaczenie. Psycholog odpowiednio pokieruje i wesprze w procesie osoby, które chcą się rozwijać.

Psychoterapeuta

Zakres wiedzy i kompetencji psychoterapeuty

Psychoterapeuta to osoba, która jest absolwentem studiów humanistycznych (np. psychologia, socjologia) lub medycznych (psychiatra) oraz kilkuletniej szkoły psychoterapii. Oprócz certyfikatu poświadczającego nowe kwalifikacje, psychoterapeuta musi przejść przez własną psychoterapię i po rozpoczęciu praktyki regularnie poddawać się superwizji.

Superwizja to spotkania dwóch psychoterapeutów, w którym jeden jest Superwizorem – swojego rodzaju mistrzem – który swoim doświadczeniem, obiektywnym spojrzeniem i konstruktywną krytyką pomaga rozwijać się drugiemu psychoterapeucie w jego praktyce.

Nurtów w psychoterapii jest wiele i są wybierane już na początku kształcenia. Główne szkoły obejmują nurt: poznawczo-behawioralny, psychodynamiczny, systemowy, psychoanalityczny, Gestalt czy humanistyczny. Różnice między szkołami dotyczą teorii powstawania zaburzeń psychicznych, podejścia do relacji terapeutycznej pomiędzy psychoterapeutą, a pacjentem oraz sposobu prowadzenia terapii.

Z jakim problemem do psychoterapeuty

Psychoterapia leczy zaburzenia, szuka ich przyczyn i pomaga zmierzyć się z przeszłością, która w wielu przypadkach jest odpowiedzialna za istniejące problemy. Psychoterapeuta pomaga rozwiązać problemy osobom, które cierpią. Psychoterapia jest długoterminowa i może trwać od kilku do wielu lat.

Psychoterapeuta pomaga w wyleczeniu zaburzeń lękowo-nerwicowych, zaburzeń osobowości, chorób psychosomatycznych oraz wielu innych problemów o naturze psychologicznej. Zaburzenia snu, odżywiania, depresja i stany lękowe, fobie – to tylko niektóre z zaburzeń, które znajdują się na liście ICD-10*.

Psychoterapeuta nie może przepisywać lekarstw, chyba, że ma dyplom lekarza medycyny lub psychiatry.

Umów się na bezpłatną rozmowę online

Rozmowa trwa około 15-20 min. 

Psychiatra

Zakres wiedzy i kompetencji psychiatry

Psychiatra to lekarz medycyny, który ukończył 6-letnie studia medyczne, po których wybrał specjalizację w psychiatrii, na której uczy się m.in. psychologii.

Psychiatra zna budowę ciała i wie jak funkcjonuje w przypadku choroby. Zna się również na psychopatologii – umie klasyfikować i leczyć zaburzenia psychiczne.

Psychiatra ma uprawnienia do stawiania diagnozy i jako jedyny specjalista „od duszy” jest uprawniony do leczenia farmakologicznego, a zatem może wystawiać recepty swoim pacjentom.

Z jakim problemem do psychiatry

Psychiatra diagnozuje i leczy najcięższe choroby oraz zaburzenia psychiczne z listy ICD-10*, np. schizofrenia, ciężka depresja, osoby po próbach samobójczych, zaburzenia nerwicowe i behawioralne, które mogą zagrażać życiu jednostki lub najbliższemu otoczeniu.

Psychiatra może zlecić farmakoterapię i wystawić zwolnienie. Może też skierować na leczenie do szpitala psychiatrycznego, na oddział odwykowy lub do psychoterapeuty.

Podsumowanie

Jeżeli masz problemy życia codziennego, chcesz polepszyć swoją komunikację z najbliższymi lub po prostu poznać lepiej swój potencjał, aby rozwinąć skrzydła – umów się na konsultację z psychologiem. Specjalista na podstawie przeprowadzonego z tobą wywiadu i obserwacji postawi diagnozę i zaproponuje dalsze kroki. Może to być dalsza pomoc lub wsparcie psychologiczne z tym samym psychologiem lub skierowanie na psychoterapię czy leczenie u psychiatry. W przypadku psychoterapii psycholog pomoże w wybraniu nurtu odpowiedniego dla zaburzenia.

Jeżeli masz zaburzenia psychiczne, które przeszkadzają ci w psychosomatycznym funkcjonowaniu (lżejsza depresja, zaburzenia snu lub odżywiania, stany lękowe itp.) najlepszym rozwiązaniem będzie wybranie się do psychoterapeuty. Jeżeli nie wiesz który nurt psychoterapeutyczny wybrać, możesz skonsultować to na pierwszej wizycie z psychoterapeutą lub umówić się wcześniej na konsultację z psychologiem.

Jeżeli masz ciężkie zaburzenia psychiczne (schizofrenia, ciężka depresja, psychozy) wtedy najwłaściwszym krokiem będzie skierowanie do psychiatry. Może się tak zdarzyć, że osoba z twego otoczenia znajdzie się w poważnym kryzysie psychicznym, zachowuje się agresywnie lub jest niebezpieczna i może zagrozić swojemu życiu lub osób z otoczenia – wtedy najlepszym rozwiązaniem jest wezwanie karetki pogotowia. W trakcie leczenia psychiatra może skierować pacjenta na psychoterapię.

Jak widać, mimo iż wiele jednocześnie łączy jak i dzieli psychologa, psychoterapeutę oraz psychiatrę, to są to profesje, które ze sobą współpracują. Mają również wspólny cel, którym jest osiągnięcie maksymalnego dobrostanu psychicznego pacjenta/klienta.

 

*ICD-10 to Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Funkcjonująca od początku lat 90-tych ICD-10 przestanie obowiązywać pod koniec roku 2021 r. Od 1 stycznia 2022 zostanie zastąpiona nową wersją klasyfikacji ICD-11.